Günlük yaşamı etkileyen en sık yakınmalardan birisi olan baş ağrısı her yaşta görülebilir. Baş ağrılarının büyük çoğunluğu hayatı tehdit edici hastalıklardan kaynaklanmaz. En sık gözlenen ve kafa içinde gösterilebilir herhangi ciddi bir hastalıktan kaynaklanmayan baş ağrıları primer baş ağrıları olarak adlandırılır. Bu grupta belli başlı 3 sendrom vardır; migren tipi baş ağrıları, gerilim tipi baş ağrıları ve küme tipi baş ağrıları. Bunların içinde de en sık görülen gerilim tipi baş ağrılarıdır.

Kafa içi patolojilere bağlı gelişen baş ağrıları ise sekonder baş ağrıları olarak adlandırılır. Baş ağrılarının daha nadir ancak bu ciddi nedenleri arasında kafa içi iyi ve kötü huylu tümörler, kafa yaralanmaları, serebral anevrizma (damarlarda balonlaşma), beyin enfeksiyonu (apse, menenjit-beyin zarı iltihabı, ensefalit-beyin iltihabı) ve kan damarlarının şekil bozuklukları bulunur. Kafa içi basıncını arttıran kanama ve psödotümörserebri gibi durumlar baş ağrısına neden olabilirler. Yaşlı hastalarda görülen büyük atardamarların iltihabı (temporal arterit) boyun ve başta ağrılara sebep olabilir. Çok yüksek kan basıncı (tansiyon), üst solunum yolu enfeksiyonları ve yüksek ateşle birlikte de baş ağrısı görülebilir.

Baş ağrısının özellikleri; baş ağrısı tipine göre şiddeti, karakteri (zonklayıcı, sıkıştırıcı vs.), yerleşimi (yaygın, tek taraflı, enseden başlayan, şakakta vs.), süresi (dakikalar, saatler vs) sıklığı (günlük, ayda 1-2, mevsimsel vs.) açısından farklılıklar gösterir. Yine baş ağrısı tipine göre ek belirti ve bulgular izlenebilir. Migren tipi baş ağrılarında bulantı-kusma, ışık ve sesten rahatsız olma, geçici görme kaybı, hatta vücudun tek tarafında geçici kuvvetsizlik gözlenebilirken, küme tipi baş ağrılarında sıklıkla geceleri başlayan baş ağrısı ile birlikte göz yaşarması, burun akıntısı ortaya çıkar. Sekonder baş ağrılarında ise altta yatan hastalık nedenine bağlı olarak boyun ağrısı, dengesizlik, kısa süreli bilinç kaybı, epileptik nöbet, kuvvetsizlik, çift görme ve görme kaybı gelişebilir.

Doktorlar çoğu zaman hastanın öyküsü, baş ağrısı özellikleri, özgeçmişi ve nörolojik muayenesi ile baş ağrısı tipini ya da nedenini belirleyebilirler. Şu özelliklerin olması ise baş ağrısına neden olan daha ciddi bir hastalığı düşündürür ve acil değerlendirme gerektirir; baş ağrısı sıklığında ve şiddetinde artış, uykudan uyandıran baş ağrısı, daha önce var olan baş ağrısının tipinin değişmesi, birlikte ateş, boyun sertliği, kuvvet ya da his kaybı, denge bozukluğu ve bayılmanın olması.

Bu gibi durumlarda altta yatan ciddi bir nedenden şüpheleniliyorsa, ek tanısal işlemler yapılmalıdır. Bilgisayarlı tomografi (BT), ya da manyetik rezonans görüntüleme (MRG) tümör, inme, kanama ya da diğer yapısal beyin bozukluklarından biri düşünülüyorsa yapılmalıdır. Menenjit düşünülmesi durumunda ise beyin omurilik sıvısından örnek alınmalıdır. Temporal arterit tanısını koymak için kan tetkiklerinden sedimentasyon oranı önemlidir.

Tedavi baş ağrısı tipine göre hastayı değerlendiren doktor tarafından planlanmalıdır. Baş ağrısının ortaya çıkmasını önlemeye yönelik (profilaktik) daha uzun süreli ilaç tedavilerinin yanı sıra migren atağında olduğu gibi ağrının akut tedavisine yönelik ilaç seçenekleri bulunmaktadır.